Podczas pobytu wychowanki w placówce, podstawowym jej środowiskiem społecznym staje się grupa wychowawcza, w której przebywa niemal bez przerwy, i która staje się dla wielu jej członków substytutem środowiska rodzinnego. Dlatego też od sposobu funkcjonowania grupy, więzi emocjonalnych, które w niej istnieją, umiejętności wyrażania emocji, ról, zadań przyjmowanych przez członków grupy, sposobów komunikowania się i sposobów rozładowywania napięć i konfliktów, zależy w dużej mierze dalszy rozwój emocjonalny i społeczny każdego z jej członków. Nie mniejszą rolę odgrywa także wyrównywanie deficytów edukacyjnych, rozwojowych i zdrowotnych.

Ogólna charakterystyka naszych podopiecznych, ze zwróceniem uwagi na cechy odróżniające je od dzieci stanowiących przeciętną populację „szkolną” ma podstawowe znaczenie dla konstruowania i prowadzenia pracy wychowawczej (zawartej w „Programie wychowawczym Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Cerekwicy”- zał. 1).

Treść i metodyka prowadzenia pracy wychowawczej zdecydowanie różni się od zajęć tego typu prowadzonych z klasą szkolną. Od dawna formułuje się postulaty, aby praca z dziećmi niedostosowanymi społecznie miała także charakter leczniczy lub bardzo do niego zbliżony. Praca pedagogiczna z naszą młodzieżą polega więc w znacznym stopniu na usuwaniu urazów i lęków, z jakimi trafiły one do placówki, oraz na dostarczaniu nowych, pozytywnych wzorów i doświadczeń, a w efekcie przełamywaniu starych, niekorzystnych społecznie nawyków.

Cele i idee współczesnej resocjalizacji wymusiły stworzenie w placówkach warunków zbliżonych w funkcjonowaniu do domu rodzinnego.

W naszym Ośrodku poczyniono ogromne inwestycje w celu przystosowania każdej z czterech grup wychowawczych do warunków, jakie panują w przeciętnej rodzinie zarówno w kwestii przeznaczenia i funkcjonalności pomieszczeń mieszkalnych, jak również sposobu oddziaływań wychowawczych opartego o właściwy dobór personelu. Na ogół w ośrodkach żeńskich w znacznej większości personel pedagogiczny stanowią kobiety. My zasadniczo nie odbiegamy od tego modelu, jest jednak dla nas istotne, aby mężczyzna będący synonimem ojca, miał również swoje znaczące miejsce w pracy wychowawczej dziewcząt. Wychodząc zresztą z założenia, iż w resocjalizacji niedostosowanych ważna jest zasada, iż przywrócenie młodzieży zdolności poprawnego współżycia musi opierać się na prawidłowych doświadczeniach społecznych rodzinnych i rówieśniczych, a rolą osób organizujących ten proces jest właściwe i umiejętne tworzenie takich sytuacji, to w zespole wychowawców, który stanowią tak kobiety jak imężczyźni najłatwiej o najbardziej zbliżoną do warunków rodzinnych atmosferę wychowawczą. Ponadto osoby organizujące proces wychowawczy nie mogą być przypadkowe, i nie chodzi tutaj tylko o wymagane kwalifikacje zawodowe, ale w naszym przekonaniu równie ważna jest świadomość swojej roli i zadania. Niewątpliwie naszą kadrę cechuje wysokie zrozumienie znaczenia kontaktu z wychowanką opartego na związku emocjonalnym, przykładzie osobistym, akceptacji i szacunku dla młodego człowieka. Taki kontakt tworzy podwaliny do budowania prawidłowych relacji społecznych tejże młodzieży.

Trzeba pamiętać, że nasze wychowanki cechuje deficyt niezaspokojonych potrzeb tak biologicznych, jak i psychicznych. Zaspokajanie tychże potrzeb gwarantujemy poprzez znacznie lepsze aniżeli w większości domów rodzinnych warunki bytowe, warunki do wypoczynku, zabawy i nauki.

Jednocześnie jednak dość powszechne jest zjawisko ogromnej tęsknoty tychże dzieci za domem oraz idealizowanie swojej więzi emocjonalnej z rodziną, gdyż to jej brak, a nie warunki egzystencji biologicznej, jest źródłem ich cierpienia. I chociaż truizmem jest mówienie tutaj o roli czynników emocjonalnych dla prawidłowego rozwoju dziecka, jak również o tym, że instytucja najlepiej prowadzona nie zaspokoi tych potrzeb całkowicie, to nade wszystko dążymy do takiego ukierunkowania pracy wychowawczej, by możliwie w największym stopniu wykorzystać własne warunki i potencjał, którym dysponujemy w personelu pedagogicznym i w środowisku rówieśniczym, aby ten deficyt minimalizować. Jest to możliwe w sytuacji kiedy między członkami społeczności zaistnieją bardzo specyficzne i osobiste relacje.

Stąd praca w każdej grupie oparta jest na wspólnie wytyczonych celach i zadaniach spisanych w kodeksie grupy (zał. 2), który jest dziełem wszystkich jej członków, tak wychowanek jak wychowawców. Zależy nam, by praca wychowawcza w każdej z grup opierała się na zainteresowaniach, predyspozycjach i umiejętnościach indywidualnych personelu i jego podopiecznych. Równocześnie, aby nie ograniczać samodzielności wychowanek, nie doprowadzać do zbyt wielkiego usystematyzowania na wzór „koszarowy” życia w placówce wyznaczanego przez przepisy i regulaminy, wychowanki poprzez kodeks mają tę możliwość, by bezpośrednio wpływać na organizację swojego rozkładu dnia, łącznie z czynnościami typu domowego (pranie, gotowanie, czasami także zakupy), czy też podejmować decyzje o organizacji życia grupy. Inną z form samorządności są cykliczne. odbywające się w środy po lekcjach spotkania całej społeczności Ośrodka, którą tworzą: dziewczęta, wychowawcy, nauczyciele oraz inni pracownicy zatrudnieni w placówce. Spotkania „Społeczności” dają wychowankom możliwość omówienia na forum ważnych dla nich spraw, zgłaszania propozycji i uwag co do ich wizji funkcjonowania Ośrodka. Ten czas przeznacza się także na podsumowanie dwutygodniowej pracy dziewcząt, w tym zachowania, znaczących osiągnięć i porażek. Jest to czas na wspólną dyskusję, na rozwijanie własnej aktywności wychowanek dla kształtowania postawy samorządności.

Skuteczna resocjalizacja nie może odbywać się w izolacji od świata, w oderwaniu od dóbr kultury przyrody i obcowania z ludźmi. Wychodząc z tego słusznego założenia tworzymy corocznie szereg sytuacji, które – po pierwsze mają eliminować u wychowanek poczucie całkowitej izolacji od środowiska, która to jak już wspomniano, ma nie tylko niską sprawność resocjalizacyjną, ale wręcz wpływ negatywny na niektórą młodzież. Po drugie mają dawać okazję do przeżywania choćby drobnych satysfakcji społecznych, będących jednocześnie nagrodą za społecznie prawidłowe działania. Do takich sytuacji zaliczamy organizowane w Ośrodku i poza nim różnego rodzaju zajęcia. Należą do nich: zloty i rajdy harcerskie, festiwale piosenki i przeglądy teatralne, wycieczki piesze, autokarowe i rowerowe – krajoznawcze i kulturoznawcze, imprezy sportowe, wyjazdy do kina i dyskoteki, akcje charytatywne, a w ramach kół zainteresowań – zajęcia kulinarne, hafciarskie, informatyczne, kulinarne, filmowo –czytelnicze, plastyczne, muzyczne i ogrodnicze.

Latem przygotowujemy akcję wakacyjną we współpracy z placówką w Sobótce (woj. dolnośląskie) polegającą na miesięcznej wymianie dziewcząt, a ponadto wychowanki uczestniczą w tygodniowym wypoczynku letnim nad jeziorem, bądź w innym dowolnym miejscu wypoczynkowo – rekreacyjnym poza placówką, oraz w 10-cio dniowej pieszej poznańskiej pielgrzymce do Częstochowy.

W 2005 roku prowadziliśmy badanie na temat: „Kształtowanie u wychowanek umiejętności funkcjonowania poza warunkami Ośrodka”(zał. 3), którego celem było m.in. rozpoznanie preferencji wychowanek odnośnie wyboru proponowanych przez placówkę form aktywności i możliwości rozwoju własnych zainteresowań. Badanie potwierdziło dużą aktywność naszych dziewcząt. Proponowane formy aktywizacji cieszą się w różnym stopniu zainteresowaniem. Chociaż rodzaj proponowanych zajęć nie zawsze jest spójny z wyborami wychowanek, dziewczęta chętnie z nich korzystają. Wszelka bowiem forma zajęć dających możliwość zaistnienia poza placówką, szczególnie w roli, w której dziewczyna osiąga sukcesy, bądź po prostu czuje się swobodna, ważna jest dla nich samych z uwagi na możliwości jakie ze sobą niesie.

Klimat zajęć poza placówką zapewnia bowiem ich uczestnikom właśnie ową swobodę, nieograniczoną ścisłym rozkładem dnia czy innymi obowiązującymi w placówce regulaminowymi ograniczeniami. Tutaj nade wszystko kształtują się uczucia społeczne, pozytywne kontakty, tworzy się szansę na zaspokajanie ambicji, uznanie i dodatnią samoocenę wychowanek.